Odpowiedzialność pracownika za kradzież albo brak pieniędzy po inwentaryzacji kasy

Odpowiedzialność pracownika za kradzież albo brak pieniędzy po inwentaryzacji kasy

Jak wynika z ugruntowanej i jednolitej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego pracownik, któremu powierzono mienie w prawidłowy sposób, ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 124 KP, choćby nawet nie podpisał deklaracji o przyjęciu tej odpowiedzialności. Istotna jest bowiem rzeczywista zgoda pracownika na przyjęcie owej odpowiedzialności, wynikająca wprost lub pośrednio z uzgodnienia rodzaju pracy w umowie o pracę, a wyrażona na tyle wyraźnie, by nie budziła wątpliwości oraz to, by powierzenie mienia nastąpiło w taki sposób, aby pracownik wszedł w jego rzeczywiste posiadanie i mógł nim dysponować w warunkach zapewniających możliwość zabezpieczenia mienia przed dostępem osób nieupoważnionych i utrzymania mienia w stanie zgodnym z jego przeznaczeniem, a następnie dokonać jego zwrotu lub wyliczyć się z niego (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2010 r., II PK 307/09, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2014 r., I PK 178/13).

Dla stwierdzenia, że pracownik przyjął na siebie odpowiedzialność za mienie powierzone nie ma zatem znaczenia złożenie oświadczenia woli o przyjęciu takiej odpowiedzialności na piśmie, jeżeli zgoda pracownika wynika jednoznacznie z rodzaju pracy i obowiązków jakie wynikają z zawartej umowy o pracę. Istotne jest natomiast i niezbędne dla stwierdzenia, że pracownik ponosi odpowiedzialność materialną za mienie powierzone, prawidłowe powierzenie mu tego mienia. Zaznaczyć przy tym należy, że przekazanie pracownikowi tego mienia może mieć różną formę, może lecz nie musi być to remanent czy przeprowadzona inwentaryzacja, ważne jest natomiast aby pracownik był obecny przy powierzaniu mu mienia i mógł kontrolować stan, ilość i wartość faktycznie powierzanego mu mienia.

Zgodnie z art. 124 KP udział pracownika przy ustalaniu ilości przekazanego mu mienia nie może być zrealizowany post factum, już po stwierdzeniu szkody w mieniu, za które miałby ponosić odpowiedzialność pracownik, dla przyjęcia, że mienie zostało mu powierzone w sposób prawidłowy z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia. Prawidłowe przekazanie mienia może co prawda nastąpić w różny sposób, także przez czynności konkludentne, jednak pracownik musi mieć możliwość kontroli ilości, jakości i wartości przekazywanego mu mienia przed jego przekazaniem. Przesłanka prawidłowości powierzenia mienia nie jest natomiast spełniona w sytuacji przeprowadzenia inwentaryzacji dopiero po ujawnieniu niedoboru kasowego, zaś samo przeprowadzenie takiej inwentaryzacji po ujawnieniu niedoboru kasowego jest wystarczające dowodowo do obarczenia odpowiedzialnością pracownika, co do którego nie wykazano wcześniej, że mienie zostało mu prawidłowo przekazane.

Przykład z sprawy sądowej

Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie przyjął, że pozwanemu powierzono prawidłowo mienie z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się w wysokości niedoboru kasowego stwierdzonego w inwentaryzacji przeprowadzonej w. przez powoda, przy której faktycznie obecny był pozwany oraz na podstawie dokumentu wypłaty, który pozwany również podpisał. Należy jednak zauważyć, że powód nie udowodnił w żaden sposób prawidłowości powierzenia pozwanemu kwot pieniężnych, które złożyły się na całą kwotę 59.409,66 zł za którą odpowiedzialność miał ponosić pozwany. Z ustaleń sądów rozpoznających sprawę nie wynika od kogo pozwany otrzymał te kwoty, w jakiej dacie doszło do powierzenia mu poszczególnych kwot. W rzeczywistości Sąd Okręgowy, jak również wcześniej Sąd Rejonowy przyjęły, że doszło do powierzenia pozwanemu wskazanej przez powoda kwoty na podstawie inwentaryzacji, która jednak nastąpiła po ewentualnym powierzeniu pozwanemu mienia i nie potwierdza, że miało miejsce prawidłowe jego powierzenie oraz na podstawie dowodu wypłaty wystawionego przez powoda i podpisanego przez pozwanego, który wskazuje, że ta kwota została wypłacona jako pożyczka na poczet wypłaty wynagrodzeń. Dokument ten jednak również nie uzasadnia stwierdzenia, że nastąpiło prawidłowe powierzenie mienia pozwanemu, jak bowiem jasno wynika z akt sprawy, nie została zawarta żadna umowa pożyczki, a w rzeczywistości nie zostały również wypłacone pozwanemu pieniądze wskazane w tym dokumencie. Tak więc wspomniane potwierdzenie wypłaty może mieć znaczenie dla odpowiedzialności pozwanego, jednak nie dowodzi on, że nastąpiło prawidłowe powierzenie mienia. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 24 stycznia 2017 r.  II PK 306/15

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Dodaj komentarz