Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie. Jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.Swoboda umów obligacyjnych pozwala kontrahentom uzależnić skuteczność odstąpienia od umowy od wydania rzeczy (zamiast zapłaty), jednak ustawodawca terminem „odstępne" określa wyłącznie zapłatę oznaczonej sumy tytułem odstąpienia od umowy.
Prawo do odstąpienia od umowy jest prawem podmiotowym kształtującym wykonywanym przez złożenie oświadczenia woli drugiej stronie. Do elementów koniecznych zastrzeżenia prawa odstąpienia od umowy należy zaliczyć określenie strony (lub stron) stosunku obligacyjnego, której przysługuje prawo odstąpienia oraz oznaczenie terminu, który jest terminem końcowym i zarazem terminem zawitym do wykonywania uprawnienia kształtującego. Ten element umownego prawa odstąpienia ma charakter iuris cogentis, stąd też brak tego elementu powoduje nieważność zastrzeżenia prawa odstąpienia.
Zapis umowy dotyczący umownego prawa odstąpienia bez oznaczenia terminu, w czasie którego będzie możliwe skorzystanie z prawa odstąpienia uznaje się za sprzeczne z prawm. Ma to na celu wyeliminowanie sytuacji pozostawania przez drugą stronę w stanie niepewności co do trwałości stosunku umownego, skuteczne skorzystanie przez stronę z uprawnienia przewidzianego powołanym przepisem co do zasady wywołuje bowiem skutek wsteczny, który powoduje, że rozwiązana w ten sposób umowa jest traktowana tak, jakby nie została zawarta, występowanie odmiennych skutków skorzystania przez stronę z prawa odstąpienia od umowy nie jest wykluczone. Pojęcie oznaczonego terminu jest traktowane dość elastycznie, co do sposobu wyznaczenia terminu, a więc nie tylko poprzez wskazanie oznaczonej liczby jednostek czasu czy daty kalendarzowej zamykającej okres, ale także za pomocą określeń przybliżonych np. poprzez wskazanie po wystąpieniu jakiego zdarzenia może ono nastąpić. Przy odstąpieniu od umowy to ostatnie określenie terminu złożenia oświadczenia jest szczególnie uzasadnione, bowiem zwykle to jakieś konkretne zdarzenie np. nierozpoczęcie robót i niekontynuowanie ich pomimo wezwania do tego na piśmie, daje taką możliwość stronie umowy.
Wykonanie prawa odstąpienia od umowy wzajemnej nie znosi odpowiedzialności z tytułu kary umownej zastrzeżonej na wypadek zwłoki w terminowym spełnieniu świadczenia. Wykonanie uprawnienia do odstąpienia od umowy wzajemnej znosi jedynie prawa i obowiązki stron należące do jej istoty, natomiast nie znosi powstałego wcześniej stanu odpowiedzialności z tytułu zastrzeżenia kary umownej i powstałych wcześniej przesłanek uzasadniających jej zapłatę. Poglądy o zniweczeniu umowy na skutek odstąpienia są trafne w odniesieniu do skutków obligacyjnych jej istotnych postanowień. Zwrot ustawowy „umowa uważana jest za niezawartą” wskazuje na element fikcji, konieczny wtedy, gdy umowa była zawarta oraz w znacznej części już wykonana.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.