Określenie i ustalenie odszkodowania za zakaz konkurencji

Określenie i ustalenie odszkodowania za zakaz konkurencji

Jeśli chodzi o obowiązek pracodawcy wypłaty odszkodowania z tytułu powstrzymywania się przez pracownika od podejmowania działalności konkurencyjnej, to ustawodawca ograniczył się do stwierdzenia, że „odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach” (art. 1012 § 3 zdanie drugie KP). Unormowanie to ma charakter regulacji dyspozytywnej w tym sensie, że znajdzie ono zastosowanie nie tylko w przypadkach, kiedy strony umowy o zakazie konkurencji nie określiły zasad (terminów) wypłaty odszkodowania (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r., II PK 186/04, OSNP 2005 nr 24, poz. 391), ale przede wszystkim wtedy, gdy umowa o zakazie konkurencji w ogóle nie zawiera postanowienia zobowiązującego pracodawcę do wypłaty na rzecz pracownika odszkodowania. Odpowiada to naturze zobowiązania z umowy o zakazie konkurencji, w której odpowiednikiem (świadczeniem wzajemnym) powstrzymania się pracownika od działalności konkurencyjnej jest obowiązek pracodawcy wypłaty odszkodowania.

W przedmiocie terminu wypłaty odszkodowania przez pracodawcę nie występuje luka w unormowaniu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy, która wymagałaby odpowiedniego zastosowania przepisów Kodeksu cywilnego. Obowiązek pracodawcy wypłaty odszkodowania z tytułu powstrzymywania się pracownika od działalności konkurencyjnej aktualizuje się w terminach określonych w umowie, a jeżeli strony nie określiły terminu wypłaty odszkodowania - w okresach miesięcznych. Należy przyjąć, że okresy te powinny być zgodne z terminami wypłaty wynagrodzenia, co odpowiada charakterowi zakazu konkurencji. Ustawodawca, określając gwarantowaną wysokość odszkodowania, wskazał jednocześnie na wynagrodzenie za pracę jako punkt odniesienia przy ustaleniu zasad wypłaty odszkodowania, które nie zostały uregulowane w umowie. Skoro zasadą jest, że minimalne odszkodowanie, o którym mowa w art. 1012 § 3 KP, oznacza 25 % sumy otrzymanych składników wynagrodzenia za pracę w okresie równym okresowi obowiązywania zakazu podejmowania działalności konkurencyjnej, to w przypadku braku stosownych postanowień umownych raty miesięczne powinny być spełniane w terminach, w jakich dokonywano pracownikowi wypłaty wynagrodzeń składających się na tę sumę.

Zgodnie z art. 1012 § 2 KP, zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy przestaje obowiązywać przed upływem terminu na jaki został zastrzeżony w razie niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. Z punktu widzenia tego przepisu istotne znaczenie mają nie tylko przyczyny ustania zakazu konkurencji, ale także moment, kiedy przestaje on ex lege obowiązywać. Dlatego też należy uznać, że sformułowanie „w razie niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania” stanowi dopełnienie czasownika „przestaje obowiązywać” - z jednej strony w postaci okolicznika przyczyny, odpowiadającego na pytanie: z jakiej przyczyny?, z drugiej zaś strony, w postaci okolicznika czasu odpowiadającego na pytanie: kiedy? Odpowiedź zaś na to ostatnie pytanie musi być precyzyjna, skoro chodzi o skutek z mocy prawa. Przy czym podkreślić należy, że termin ustania zakazu konkurencji nie może być określany ex post, z uwzględnieniem okoliczności, które wystąpiły później niż skutek z mocy ustawy. W praktyce oznacza to badanie przesłanek zwolnienia pracownika z zakazu konkurencji od rozwiązania stosunku pracy do dnia podjęcia przez pracownika działalności konkurencyjnej, a więc o ustalenie, czy w tym okresie istniał stan „niewywiązywania się z obowiązku wypłaty odszkodowania”, dla którego bez znaczenia pozostają okoliczności zaistniałe później. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 27 lutego 2013 r. II PK 176/12

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Dodaj komentarz