Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. Wynika to stąd, że prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania ma charakter przepisu bezwzględnie obowiązującego Owe czynności sądowe w przypadku prowadzenia spraw można rozumieć, jako czynności przygotowawcze, jak i udział w postępowaniu. Jednakże składanie oświadczeń woli, wytaczanie powództwa, dokonywanie zgłoszeń do rejestru, uznanie powództwa, składanie zażaleń, apelacji, udział w postępowaniu egzekucyjnym, upadłościowym, zaskarżenie uchwały, udzielenie pełnomocnictwa adwokatowi, radcy prawnemu, zawieranie ugody są czynnościami ze sfery reprezentacji. A zatem, jeżeli członek zarządu otrzymał wiadomość o zajęciu majątku spółki, nawet nieadresowaną do niego, jako członka zarządu, a więc organu spółki, tylko do osoby fizycznej, to powinien, jak się wydaje z zastrzeżeniami wcześniej uczynionymi w ramach prowadzenia spraw spółki, podjąć czynności pozasądowe, które zmierzają do przedstawienia zarządowi lub zgromadzeniu wspólników sytuacji zagrożenia mienia spółki. Mylne (niezgodne z prawem) wyobrażenie osoby fizycznej wykonującej uprawnienia zgromadzenia wspólników i prowadzącej sprawy spółki, jako członek zarządu spółki, o sprawach spółki, nie może usprawiedliwiać braku działań. Bez uprzedniej uchwały wspólników zarząd nie jest uprawniony do zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego.
Sposób reprezentacji
Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem. Wymienione osoby mogą takie oświadczenie woli złożyć jednocześnie, mogą je też złożyć oddzielnie, nawet w toku procesu do protokołu sądowego. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta. Reguły powyżej nie wyłączają ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej i nie ograniczają praw prokurentów wynikających z przepisów o prokurze. Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, uprawniony według umowy spółki do jej reprezentowania łącznie z drugim członkiem zarządu, może być ustanowiony pełnomocnikiem do czynności określonego rodzaju. Członek jednoosobowego zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może samodzielnie udzielić pełnomocnictwa procesowego.
Jeżeli strony chcą uchylić ustawowy wymóg reprezentacji łącznej muszą w umowie wyraźnie wskazać przy jakich czynnościach spółkę może reprezentować tylko jeden członek zarządu. Gdyby wolą wspólników było, aby także przy dokonywaniu czynności sądowych oświadczenie woli miał składać tylko jeden członek zarządu, powinni to wyraźnie wskazać w umowie spółki.
Współdziałanie dwóch członków zarządu w zakresie reprezentowania spółki z o.o. nie wymaga w zasadzie równoczesności składania oświadczeń woli przez dwóch członków zarządu, jeżeli z uwagi na przedmiot takich oświadczeń (indywidualizację czynności prawnej) i okoliczności składania tych oświadczeń, nie istnieją wątpliwości co do tego, że w danym wypadku chodzi o wspomniane współdziałanie. In concreto także oświadczenie jednego z członków zarządu, „potwierdzające” oświadczenie woli złożone już przez innego członka zarządu, mogłoby być traktowane jako samoistne oświadczenie woli i w konsekwencji - pozwalające przyjąć reprezentację łączną.
Wewnętrzne ograniczenia zarządu
Wobec spółki członkowie zarządu podlegają ograniczeniom ustanowionym w przepisach prawa, w umowie spółki oraz, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, w uchwałach wspólników. Wewnętrzne ograniczenia członków zarządu, które są skuteczne tylko wobec spółki, a nie w sferze reprezentacji. Nieprzestrzeganie przez zarząd ograniczeń przewidzianych w umowie spółki, ewentualnie w uchwałach wspólników, ma charakter czysto wewnętrzny.
Prawa członków zarządu
Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, a umowa spółki nie stanowi inaczej, do wzajemnych stosunków członków zarządu stosuje się reguły poniższe. Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Prowadzenie spraw spółki polega na administrowaniu majątkiem spółki oraz kierowaniu jej bieżącą działalnością. Ramy tego zarządu obejmują wszystkie czynności, których nie można zaliczyć do czynności reprezentacji. Prowadzenie spraw wiąże się z podejmowaniem decyzji we wszystkich sferach działania spółki oraz decyzji przygotowujących albo wykonujących czynności prawne. Kodeks spółek handlowych w wielu przypadkach przewiduje wprost kompetencji zarządu do dokonania czynności związanych z prowadzeniem spraw spółki, jak np. udzielenie zezwolenia na zbycie i zastawienie udziału, obowiązek prowadzenia księgi udziałów, udzielanie wyjaśnień na żądanie wspólników, sporządzanie sprawozdania z działalności spółki, zwoływanie zgromadzeń. Poza tymi sytuacjami obowiązuje domniemanie kompetencji zarządu do prowadzenia spraw spółki oraz domniemanie obowiązku podejmowania przez zarząd przewidzianych przez prawo działań. Nie ma przeszkód, aby umowa spółki dokonywała podziału kompetencji między poszczególnych członków zarządu. Jeżeli taki podział nastąpi w regulaminie, to ma on wyłącznie wewnętrzny charakter i nie wywołuje żadnych skutków prawnych na zewnątrz.
Z chwilą powołania do zarządu istnieje prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Nie można zatem jednych zarządców obciążać obowiązkiem prowadzenia spraw spółki, a innym przyznawać w tym zakresie prawo, co nie wyklucza podziału czynności między członków tego organu. Każdy członek zarządu może prowadzić bez uprzedniej uchwały zarządu sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed załatwieniem tej sprawy, choćby jeden z pozostałych członków zarządu sprzeciwi się jej przeprowadzeniu lub jeżeli sprawa przekracza zakres zwykłych czynności spółki, wymagana jest uprzednia uchwała zarządu. Zaliczenie danej sprawy do kategorii zwykłych czynności zależy od stosunków danej spółki, a w szczególności rozmiaru prowadzonej przez nią działalności, celu, stanu finansowego itp. To, co w jednej spółce stanowić będzie czynność przekraczającą zakres zwykłych czynności, w przypadku innej spółki będzie tylko zwykłą czynnością. Ogólnie rzecz ujmując, czynnością zwykłego zarządu jest czynność, której dokonanie jest niezbędne do normalnego, niezakłóconego funkcjonowania spółki. Do czynności przekraczających zwykły zarząd należy zaliczyć wszelkie sprawy nietypowe bądź o znacznym ciężarze gatunkowym. Z reguły chodzi o czynności, które stwarzają poważne ryzyko dla spółki, prowadzące do powstania nowych powiązań kapitałowych, obejmujące rozporządzenie prawem czy zaciągnięcie zobowiązań o znacznej wysokości. Zrealizowanie przez członka zarządu, bez pozytywnej uchwały, czynności przekraczającej zakres zwykłych spraw albo wprawdzie mieszczącej się w tym zakresie, ale mimo sprzeciwu, wywołuje tylko skutki wewnętrzne i może powodować jego odpowiedzialność i stanowić podstawę odwołania z funkcji.
Uchwały zarządu mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu zarządu. Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów. Umowa spółki może przewidywać, że w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa zarządu, jak również przyznawać mu określone uprawnienia w zakresie kierowania pracami zarządu. Kodeks spółek handlowych nie wskazuje podmiotu uprawnionego do zwołania posiedzenia zarządu. Nie ma przeszkód, aby był przyjęty przez zarząd z góry terminarz posiedzeń. Wówczas konieczność zawiadamiania dotyczyłaby jedynie posiedzeń zwoływanych ad hoc. Nie ma wymogu, aby zawiadomienie zawierało porządek obrad, chyba że taki obowiązek nakłada umowa spółki albo regulamin. Uchwała zarządu zostanie powzięta, jeżeli uzyska więcej niż połowę głosów ważnie oddanych, a więc „za”, „przeciw” i „wstrzymujących się”. Głosy nieoddane i nieważne nie są brane pod uwagę.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.