Zapłata prowizji w umowie agencyjnej

Zapłata prowizji w umowie agencyjnej

Jeżeli sposób wynagrodzenia nie został w umowie określony, agentowi należy się prowizja. Prowizją jest wynagrodzenie, którego wysokość zależy od liczby lub wartości zawartych umów. Jeżeli wysokość prowizji nie została w umowie określona, należy się ona w wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju, w miejscu działalności prowadzonej przez agenta, a w razie niemożności ustalenia prowizji w ten sposób, agentowi należy się prowizja w odpowiedniej wysokości, uwzględniającej wszystkie okoliczności bezpośrednio związane z wykonaniem zleconych mu czynności.

Agent może żądać prowizji od umów zawartych w czasie trwania umowy agencyjnej, jeżeli do ich zawarcia doszło w wyniku jego działalności lub jeżeli zostały one zawarte z klientami pozyskanymi przez agenta poprzednio dla umów tego samego rodzaju. Jeżeli agentowi zostało przyznane prawo wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego, a w czasie trwania umowy agencyjnej została bez udziału agenta zawarta umowa z klientem z tej grupy lub obszaru, agent może żądać prowizji od tej umowy. Dający zlecenie obowiązany jest w rozsądnym czasie zawiadomić agenta o zawarciu takiej umowy.

W zasadzie zawarcie umowy powinno być prawnie skuteczne i definitywne. Kryterium temu nie odpowiada umowa przedwstępna. W razie zawarcia takiej umowy przez agenta nie uzyskuje on roszczenia wobec dającego zlecenie, by zawarł z klientem umowę przyrzeczoną, co do której pośredniczył. W wypadku umowy z klientem zawartej pod warunkiem zawieszającym roszczenie o prowizję powstaje dopiero z chwilą jego ziszczenia, natomiast pod warunkiem rozwiązującym - już z chwilą zawarcia umowy, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie tego warunku niweczy powstałe roszczenie. Jeżeli więc czynności agenta nie doprowadziły do zawarcia umowy, to bez względu na ich pracochłonność i koszty oraz skalę jego aktywności dający zlecenie nie ma obowiązku zapłaty prowizji. Ryzyko handlowe obciąża tym samym nie dającego zlecenie, lecz agenta.

Agentowi wyłącznemu przysługuje prowizja zarówno od czynności bezpośrednich, jak i pośrednich (dokonanych bez jego uczestnictwa). Umowna ochrona przy określaniu terenu lub kręgu klientów rozszerza więc zakres czynności, za które przysługuje prowizja, na klientów z tego terenu lub kręgu, niepozyskanych przez agenta. Agent wyłączny to zatem monopolista.

Prowizja po rozwiązaniu umowy

Agent może żądać prowizji od umowy zawartej po rozwiązaniu umowy agencyjnej, jeżeli - przy spełnieniu przesłanek w/w - propozycję zawarcia umowy dający zlecenie lub agent otrzymał od klienta przed rozwiązaniem umowy agencyjnej. Agent może żądać prowizji od umowy zawartej po rozwiązaniu umowy agencyjnej także wtedy, gdy do jej zawarcia doszło w przeważającej mierze w wyniku jego działalności w okresie trwania umowy agencyjnej, a zarazem w rozsądnym czasie od jej rozwiązania.

Kolizja uprawnień do prowizji

Agent nie może żądać prowizji, jeżeli prowizja ta należy się poprzedniemu agentowi, chyba że z okoliczności wynika, że względy słuszności przemawiają za podziałem prowizji między obu agentów.

Wymagalność roszczeń

W braku odmiennego postanowienia umowy agencyjnej agent nabywa prawo do prowizji z chwilą, w której dający zlecenie powinien był, zgodnie z umową z klientem, spełnić świadczenie albo faktycznie je spełnił, albo też swoje świadczenie spełnił klient. Jednakże strony nie mogą umówić się, że agent nabywa prawo do prowizji później niż w chwili, w której klient spełnił świadczenie albo powinien był je spełnić, gdyby dający zlecenie spełnił świadczenie. Jeżeli umowa zawarta pomiędzy dającym zlecenie i klientem ma być wykonywana częściami, agent nabywa prawo do prowizji w miarę wykonywania tej umowy. Agent uzyskuje roszczenie prowizyjne sukcesywnie, tj. w miarę wykonywania tej umowy np. z każdą ratą otrzymaną przez dającego zlecenie od klienta. Poszczególne części spełnianego świadczenia mają więc samodzielne znaczenie.

Roszczenie o zapłatę prowizji staje się wymagalne z upływem ostatniego dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji. Postanowienie umowy mniej korzystne dla agenta jest nieważne.

Zwrot prowizji

Agent nie może żądać prowizji, gdy oczywiste jest, że umowa z klientem nie zostanie wykonana na skutek okoliczności, za które dający zlecenie nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli zaś prowizja została już agentowi wypłacona, podlega ona zwrotowi. Postanowienie umowy agencyjnej mniej korzystne dla agenta jest nieważne.

Oświadczenia

Dający zlecenie obowiązany jest złożyć agentowi oświadczenie zawierające dane o należnej mu prowizji nie później niż w ostatnim dniu miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji. Oświadczenie to powinno wskazywać wszystkie dane stanowiące podstawę do obliczenia wysokości należnej prowizji. Postanowienie umowy agencyjnej mniej korzystne dla agenta jest nieważne. Agent może domagać się udostępnienia informacji potrzebnych do ustalenia, czy wysokość należnej mu prowizji została prawidłowo obliczona, w szczególności może domagać się wyciągów z ksiąg handlowych dającego zlecenie albo żądać, aby wgląd i wyciąg z tych ksiąg został zapewniony biegłemu rewidentowi wybranemu przez strony. Postanowienie umowy agencyjnej mniej korzystne dla agenta jest nieważne. W razie nieudostępnienia agentowi informacji, agent może domagać się ich udostępnienia w drodze powództwa wytoczonego w okresie sześciu miesięcy od dnia zgłoszenia żądania dającemu zlecenie. W razie nieosiągnięcia przez strony porozumienia co do wyboru biegłego rewidenta, agent może domagać się, w drodze powództwa wytoczonego w okresie sześciu miesięcy od dnia zgłoszenia żądania dającemu zlecenie, dokonania wglądu i wyciągu z ksiąg przez biegłego wskazanego przez sąd.

Prowizja del credere

W umowie agencyjnej zawartej w formie pisemnej można zastrzec, że agent za odrębnym wynagrodzeniem (prowizja del credere), w uzgodnionym zakresie, odpowiada za wykonanie zobowiązania przez klienta. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, agent odpowiada za to, że klient spełni świadczenie. W razie niezachowania formy pisemnej poczytuje się umowę agencyjną za zawartą bez tego zastrzeżenia. Odpowiedzialność agenta może dotyczyć tylko oznaczonej umowy lub umów z oznaczonym klientem, przy których zawarciu pośredniczył albo które zawarł w imieniu dającego zlecenie. Zobowiązanie del credere służy zabezpieczeniu wierzytelności dającego zlecenie wobec klienta. Agent co do zasady nie odpowiada za wykonanie zobowiązania przez klienta. Może ponosić odpowiedzialność ex contractu za zaniechanie, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, dokonania określonych czynności, jeśli skutkowało to powstaniem szkody u dającego zlecenie na skutek niewykonania umowy przez klienta. Również prowizja agenta co do zasady nie jest zależna od wykonania umowy przez klienta.

Zwrot wydatków

W braku odmiennego postanowienia umowy agent może domagać się zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia tylko o tyle, o ile były uzasadnione i o ile ich wysokość przekracza zwykłą w danych stosunkach miarę.

Zabezpieczenie roszczenia

Dla zabezpieczenia roszczenia o wynagrodzenie oraz o zwrot wydatków i zaliczek udzielonych dającemu zlecenie agentowi przysługuje ustawowe prawo zastawu na rzeczach i papierach wartościowych dającego zlecenie, otrzymanych w związku z umową agencyjną, dopóki przedmioty te znajdują się u niego lub osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

5/5 - (27 votes)

Dodaj komentarz