Stosownie do treści art. 860 KC uczestnictwo w spółce cywilnej jest równoznaczne z przyjęciem przez każdego wspólnika obowiązku działania zmierzającego do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Z takiego założenia wynikają doniosłe konsekwencje w odniesieniu do sfery majątkowej każdego ze wspólników. Uczestniczą oni w równym stopniu w zyskach, ale też partycypują w stratach, o ile z określonych powodów od tej partycypacji nie zostaną zwolnieni. Ustrój majątkowy spółki sprawia, że jej wierzytelności służą wszystkim wspólnikom łącznie, co usuwa możliwość stosowania wobec takich wierzytelności przepisów o zobowiązaniach podzielnych, niepodzielnych, względnie solidarnych, a tym samym w okresie trwania spółki wspólnik jest pozbawiony możliwości żądania od dłużnika przypadającego mu udziału w wierzytelności spółki, nie może wierzycielowi osobistemu przedstawić do potrącenia wierzytelności spółki, zaś dłużnik spółki nie może przedstawić spółce do potrącenia wierzytelności, która mu przysługuje przeciwko jednemu ze wspólników.
Skoro gromadzony w wyniku realizacji celów gospodarczych majątek spółki ma służyć niepodzielnie wszystkim wspólnikom i wszystkich też z zasady obciążają straty, to definitywne rozliczenie wspólników, zarówno z zysków jaki strat, może mieć miejsce dopiero po rozwiązaniu spółki. Odbywa się to w warunkach likwidacji majątku rozwiązanej spółki, co uzasadnia przyjęcie fikcji jej dalszego istnienia do momentu zakończenia likwidacji. Powstała w następstwie ustania spółki współwłasność ułamkowa wspólników w miejsce współwłasności łącznej, o ile nie zostanie zlikwidowana dobrowolnie przez samych wspólników, podlega podziałowi według reguł odnoszących się do współwłasności (art. 875 § 1 KC). Złożenie wniosku o podział majątku spółki nie może jednak wyprzedzać spłacenia długów spółki (por. wyrok SN z dnia 9.2.2000 r., III CKN 599/98 - OSNC 2000/10/179). Użyte w § 2art. 875 KC wyrażenie "po zapłaceniu długów spółki" może tylko oznaczać długi wobec osób nie będących członkami spółki. Wyeliminowanie długów spółki sprawia, że podział obejmuje w kolejności zwrot wkładów i "pozostałą nadwyżkę", czyli resztę stanu czynnego, aktywów spółki. Nie zawsze jednak po zaspokojeniu wierzycieli spółki pozostaje do podziału jej majątek. Przeciwnie, majątek spółki może nie wystarczyć na pokrycie długów zewnętrznych, a w takim wypadku, zważywszy na odpowiedzialność solidarną wspólników za zobowiązania spółki, zaspokojenie wierzycieli następuje kosztem majątków osobistych poszczególnych wspólników (art. 864 KC). W tych okolicznościach spłacone długi nie przestają jednak być długami spółki, są jej majątkiem pasywnym, a w istocie stratami, w których z mocy art. 867 § 1 KC uczestniczą wszyscy wspólnicy. Jeżeli wobec tego wspólnicy mają prawo do równego udziału w zyskach i w takim stosunku uczestniczą w stratach (art. 867 § 1 zd. 1 KC), w razie zaś pozostania nadwyżki, podlega ona podziałowi - to nie ma żadnych racji aby sprzeciwiać się stanowisku, że podziałowi podlegają także same tylko długi spółki spłacone przez poszczególnych wspólników. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 22 maja 2003 r. II CKN 101/01
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.