Rada nadzorcza i komisja rewizyjna w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.): powołanie, odwołanie, uchwały i kontrola

Rada nadzorcza i komisja rewizyjna w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.): powołanie, odwołanie, uchwały i kontrola

Umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy. W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Jeżeli w trakcie funkcjonowania spółki kapitał zakładowy przekroczy wymagany limit 500 000 złotych, a wspólników będzie więcej niż 25, należy powołać radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy, chociażby ich powołania nie uwzględniono w umowie spółki. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników.

Zakaz łączenia stanowisk

Członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Regułę powyżej stosuje się również do innych osób, które podlegają bezpośrednio członkowi zarządu albo likwidatorowi i członków zarządu i likwidatorów spółki lub spółdzielni zależnej. Konsekwencją zakazu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej jest to, że dana osoba nie może być wybrana do rady nadzorczej, a gdyby dokonano wyboru, to byłby on nieważny

Minimalny skład rady nadzorczej

Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników. Ustawa, wskazując minimalną liczbę członków rady nadzorczej, jednocześnie nie wyznaczyła górnego limitu. Jeżeli rada nadzorcza liczy trzech członków i mandat jednego z nich wygaśnie i nie zostanie na jego miejsce powołana inna osoba, to wówczas spółka jest pozbawiona organu nadzoru zdolnego do podejmowania uchwał. W ostateczności może być konieczność ustanowienia kuratora. Członkowie pierwszej rady nadzorczej (komisji rewizyjnej) mogą zostać powołani już w samym akcie notarialnym o zawiązaniu spółki albo też później w sposób określony w tej umowie. Umowa spółki może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania członków rady nadzorczej.

Kadencja rady nadzorczej

Członków rady nadzorczej powołuje się na rok, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej. Uchwałą wspólników członkowie rady nadzorczej mogą być odwołani w każdym czasie. Kadencja członka rady nadzorczej może być określona w umowie spółki na dowolnie długi czas. Dopuszczalne jest także przyjęcie nieokreślonego czasu trwania mandatu, czyli bez wskazania kadencji.

Skład komisji rewizyjnej

Komisja rewizyjna składa się co najmniej z trzech członków, powoływanych i odwoływanych według tych samych zasad, co członkowie rady nadzorczej. Komisja rewizyjna jest powoływana, tak jak i rada nadzorcza, tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi lub gdy zachodzi sytuacja obligatoryjnego powołania rady nadzorczej. Zastosowanie tych samych zasad, które odnoszą się do członków rady nadzorczej, oznacza, że jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, członków komisji rewizyjnej powołują i odwołują wspólnicy.

Wygaśnięcie mandatu

Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandaty członków rady nadzorczej i komisji rewizyjnej wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka.Wygaśnięcie mandatu powoduje już samo odbycie zwyczajnego zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pełny lub ostatni rok obrotowy pełnienia funkcji, bez względu na wynik tego zatwierdzenia. Wobec tego mandaty członków rady nadzorczej wygasają zarówno w razie zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez zgromadzenie wspólników, jak i w przypadku odmowy jego zatwierdzenia. Mandat członka rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej wygasa wskutek rezygnacji, śmierci albo odwołania. W przypadku powołania członków rady nadzorczej i komisji rewizyjnej na okres dłuższy niż rok, ich mandaty wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia tej funkcji. Mandat każdego z nich wygasa niezależnie od tego, kiedy wygasają mandaty pozostałych członków. Wspólnicy mogą jednak postanowić w umowie spółki, że członków rady nadzorczej, jak też komisji rewizyjnej powołuje się na okres wspólnej kadencji.

Działalność rady nadzorczej

Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności i nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Rada nadzorcza jest organem o uprawnieniach zarówno kontrolnych, umożliwiających wgląd we wszystkie sprawy spółki, czyli we wszystkie dziedziny jej działalności jak i nadzorczych, które polegają nie tylko na możliwości przedstawiania zarządowi opinii, ale i podejmowania - w ściśle określonych przypadkach - decyzji wiążących dla zarządu. Nadzór rady nadzorczej oznacza obowiązek stałego nadzorowania nie tylko pracy zarządu, ale wszystkich pracowników, funkcjonowania spółki w stosunkach wewnętrznych (organizacji przedsiębiorstwa) i zewnętrznych, a także spraw korporacyjnych (np. prawidłowości zwoływania zgromadzeń wspólników). Do najistotniejszych kompetencji rady nadzorczej należy: sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością spółki, zawieszanie w czynnościach członków zarządu, jeżeli umowa spółki przyznaje jej takie uprawnienie, ocena sprawozdań finansowych i sprawozdań zarządu z działalności spółki. Rada nadzorcza zwykle też reprezentuje spółkę w czynnościach i sporach z członkami zarządu i wyraża zgodę na dokonanie niektórych czynności prawnych.

Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki. Rada nadzorcza przy wykonywaniu swoich obowiązków może wydawać opinie, oceniać działalność spółki i zarządu, postulować dokonanie określonych zmian czy podjęcie różnych działań, nie może jednak nakazać zarządowi podjęcia określonych czynności. Rada nadzorcza nie jest obowiązana składać zwyczajnemu zgromadzeniu wspólników sprawozdania ze swojej działalności. W praktyce takie sprawozdania często są składane i stanowią podstawę udzielenia członkom rady absolutorium.

Rozszerzenie uprawnień rady nadzorczej

Umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, a w szczególności stanowić, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem oznaczonych w umowie spółki czynności, oraz przekazać radzie nadzorczej prawo zawieszania w czynnościach, z ważnych powodów, poszczególnych lub wszystkich członków zarządu. Ustanowiony w umowie spółki wymóg uzyskania zgody rady nadzorczej może dotyczyć zarówno dokonania czynności prawnej w imieniu spółki, jak i czynności wewnątrzorganizacyjnych. Uchybienie przez zarząd obowiązkowi uzyskania zgody rady nadzorczej nie wpływa na ważność czynności. Członkowie zarządu mogą być zawieszani w czynnościach przez radę nadzorczą niezależnie od tego, przez kogo zostali powołani. Zawieszenie może nastąpić tylko „z ważnych powodów”. O tym, czy takie powody zachodzą, rozstrzyga rada.

Obowiązki komisji rewizyjnej

Do obowiązków komisji rewizyjnej należy ocena sprawozdań i wniosków zarządu dotyczących podziału zysku lub pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny, w trybie i w zakresie określonym dla wykonywania tych czynności przez radę nadzorczą. Komisja rewizyjna ma prawo zwoływania zwyczajnego i nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników w przypadkach opisanych w przepisach szczególnych. Komisja rewizyjna in corpore, jak również poszczególni jej członkowi są legitymowani do zaskarżania uchwał zgromadzenia wspólników. Rozszerzenie uprawnień komisji rewizyjnej nie może dotyczyć uprawnienia do reprezentacji spółki przy zawieraniu umów z członkami zarządu. 

Uchwały rady nadzorczej

Rada nadzorcza podejmuje uchwały, jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymagania dotyczące kworum rady nadzorczej. W stosunku do członków rady podejmujących decyzje sprzeczne z umową spółki lub regulaminem rady mogą być stosowane sankcje organizacyjne (odwołanie) albo mogą oni ponosić cywilnoprawną odpowiedzialność odszkodowawczą. Umowa spółki może przewidywać, że członkowie rady nadzorczej mogą brać udział w podejmowaniu uchwał rady nadzorczej, oddając swój głos na piśmie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej. Oddanie głosu na piśmie nie może dotyczyć spraw wprowadzonych do porządku obrad na posiedzeniu rady nadzorczej. Ponieważ udział w pracach rady ma osobisty charakter, także przy głosowaniu członka rady nie może zastępować inna osoba, nawet gdyby legitymowała się pełnomocnictwem udzielonym przez członka rady. W przypadku uchwał podejmowanych na posiedzeniu rady nadzorczej umowa spółki może jednak dopuścić oddanie głosu na piśmie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej. Głosującego w ten sposób członka rady nadzorczej uważa się za biorącego udział w posiedzeniu, co ma istotne znaczenie w związku z ustawowymi wymaganiami w zakresie kworum.

Podejmowanie uchwał przez radę nadzorczą w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Uchwała jest ważna, gdy wszyscy członkowie rady nadzorczej zostali powiadomieni o treści projektu uchwały. Podejmowanie uchwał w trybie określonym wyżej nie dotyczy wyborów przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady nadzorczej, powołania członka zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób.

Zgromadzenie wspólników może uchwalać regulamin rady nadzorczej, określający jej organizację i sposób wykonywania czynności. Zgromadzenie wspólników może upoważnić radę nadzorczą do uchwalenia jej regulaminu. Regulamin rady nadzorczej jest wewnętrznym dokumentem spółki, przyjmowanym z reguły w formie uchwały innego organu, który reguluje organizację i sposób wykonywania czynności danego organu.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

5/5 - (37 votes)

Dodaj komentarz