Umowa faktoringu, czyli wykup nieprzeterminowanych wierzytelności czy faktur

Umowa faktoringu, czyli wykup nieprzeterminowanych wierzytelności czy faktur

Faktoring to rodzaj działalności finansowej polegającej na wykupie nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstw, należnych im od odbiorców z tytułu dostaw towarów lub usług, połączony z finansowaniem klientów oraz świadczeniem na ich rzecz dodatkowych usług. Firmy świadczące usługi faktoringowe (faktorzy) dostarczają przedsiębiorstwom środki finansowe pod nieuregulowane faktury.

Firma faktoringowa wykonuje co najmniej dwie z czterech czynności poniżej:

1) finansuje bezsporne i niewymagalne należności,

2) prowadzi sprawozdawczość i konta dłużników,

3) egzekwuje należności,

4) przejmuje ryzyko wypłacalności odbiorcy.

Każdą z usług klient mógłby nabyć oddzielnie, podpisując umowę kredytową, ubezpieczając swoje należności oraz zlecając usługę inkasa i windykacji. W ten sposób naraża się jednak na wyższe koszty opłat wstępnych, mnogość dokumentacji i wniosków koniecznych do dostarczenia, a także na dużą pracochłonność.

Dzięki faktoringowi firma uzyskuje płynność finansową – na skutek wypłaconej przez faktora zaliczki, niezależnie od terminu płatności faktury przez odbiorcę, który może być bardzo długi. Ma natychmiast dostęp do wolnych środków finansowych, które może przeznaczyć na finansowanie bieżącej działalności. Dodatkowo, w przypadku faktoringu zupełnego (właściwego) przenosi na faktora ryzyko niewypłacalności dłużnika, oczywiście za wynagrodzeniem dla faktora.

Faktoring a kredyt bankowy

Spójrzmy na faktoring z perspektywy aktualnej sytuacji na rynkach finansowych. Spowolnienie gospodarcze i narastające problemy przedsiębiorstw wpłynęły na znaczne zaostrzenie polityki kredytowej przez banki. Zmalała dostępność usług finansowych. Mimo to faktoring na tym tle wypada korzystniej. O przyznaniu kredytu decyduje przede wszystkim zdolność kredytowa klienta banku oraz proponowane zabezpieczenia transakcji. W przypadku faktoringu najistotniejszą rolę pełni ocena jakości wierzytelności, która musi być bezsporna, niewymagalna, nieobjęta zakazem cesji oraz niestanowiąca zabezpieczenia kredytu. Bardzo ważne jest również to, kim jest oraz jakim płatnikiem jest odbiorca. Nie bez znaczenia jest sytuacja ekonomiczno-finansowa klienta starającego się o faktoring.. Na korzyść faktoringu przemawiają również proste zabezpieczenia transakcji. W przypadku faktoringu nie występuje również konieczność posiadania dobrej historii kredytowej ani nie są wymagane zabezpieczenia na majątku przedsiębiorstwa, gdyż same wierzytelności będące jego przedmiotem stanowią podstawowe zabezpieczenie dla faktora.

Wysokość kosztów

Koszty faktoringu zależą od wielu czynników, takich jak: okres pomiędzy przyjęciem wierzytelności przez faktora a otrzymaniem pieniędzy od odbiorcy faktoranta, średnia wartości brutto przejmowanych przez faktora wierzytelności, wielkość sprzedaży, termin płatności, rodzaj faktoringu, ryzyko związane z niewypłacalnością dłużników, czynności dodatkowych wykonywanych przez faktora, a ponadto odsetki i prowizja. Za każdym razem są one ustalane indywidulanie.

Kto może korzystać z faktoringu

Z faktoringu mogą korzystać w zasadzie wszystkie firmy. Ze względu na to, że duże przedsiębiorstwa zwykle mają możliwość negocjowania korzystnych warunków kredytów bankowych, po faktoring opłaca się sięgać firmom małym i średnim, które nie mają tak dobrej pozycji przetargowej w bankach. Faktoring jest dobrym rozwiązaniem, w przypadku gdy firma nie posiada wystarczającej zdolności kredytowej i nie może wypracować optymalnej płynności finansowej. Sprawdza się także w sytuacjach, gdy przedsiębiorca ma problemy z zarządzaniem należnościami, ponieważ kontrahenci spóźniają się z płatnościami i trzeba ich często monitować.

Korzyści

Z faktoringu płyną następujące korzyści:

  • firma korzystająca z faktoringu ma możliwość oferowania swoim odbiorcom wydłużonych terminów płatności, przez co poprawia swoją pozycję konkurencyjną,
  • firma dysponuje środkami na finansowanie bieżącej działalności i inwestycji,
  • ma możliwości regulowania na bieżąco swoich zobowiązań, co często wiąże się z uzyskaniem u dostawców specjalnych rabatów czy bardziej dogodnych warunków dostaw,
  • firmy korzystające z usług faktoringowych są w stanie koncentrować się na działalności operacyjnej przy minimalizowaniu obsady administracyjnej i obniżeniu związanych z tym kosztów,
  • ograniczenie ryzyka niewypłacalności nowych kontrahentów, którzy podlegają weryfikacji wiarygodności przez faktora,
  • poprawa ściągalności wierzytelności nawet tych niespłacanych w terminie; instytucja faktoringowa ze względu na silniejszą pozycję i doświadczenie jest bardziej skuteczna i może zaangażować więcej zasobów w proces odzyskiwania niespłaconych wierzytelności,
  • regularny monitoring wierzytelności prowadzony przez faktora podnosi dyscyplinę płatniczą odbiorców oraz zapobiega poważniejszym problemom, które są konsekwencją zbyt późnego reagowania na bieżące opóźnienia w płatnościach.

Definicje

  • Cesja wierzytelności –dobrowolne ustąpienie, czyli przeniesienie wierzytelności z majątku pierwotnego wierzyciela – zbywcy, czy też cedenta – do majątku osoby trzeciej – nabywcy, cesjonariusza – na podstawie umowy zawartej między tymi osobami.
  • Faktoring pełny (non-recourse factoring) występuje wówczas, gdy faktor w całości przejmuje od sprzedającego ryzyko niewypłacalności dłużnika. Finansuje faktoranta, udzielając mu pożyczki na podstawie wykupionych należności.
  • Faktoring niepełny (recourse factoring) ma miejsce wtedy, gdy faktor kupuje wierzytelności faktoranta z możliwością regresu w stosunku do niego w razie niewypłacalności dłużnika. W razie niewypłacalności dłużnika faktorant jest zobowiązany do dokonania zapłaty faktorowi.
  • Faktoring mieszany (mixed factoring) występuje wówczas, gdy faktor kupuje wierzytelności faktoranta i obie strony dzielą się ryzykiem. W umowie między nimi określa się, w jakich przypadkach i w jakim stopniu każda ze stron umowy ponosi ryzyko niewypłacalności dłużnika.
  • Faktoring odwrócony to usługa oparta na podstawowych zasadach faktoringu, z tą jednak różnicą, że umowa podpisywana jest nie z faktorantem, ale z dłużnikiem. Faktor podpisuje jedynie oświadczenie, w którym akceptuje warunki płatności, w tym cenę za wcześniejsze uzyskanie środków. Faktorant decyduje natomiast który z jego kontrahentów powinien uzyskać możliwość finansowania swoich należności oraz jaka kwota z globalnego limitu powinna być jemu przyznana.

Praktyka

Faktoring jest działalnością gospodarczą prowadzoną na rynku finansowym, w ramach której przedsiębiorca nabywa od innych przedsiębiorców przysługujące im w stosunku do ich dłużników wierzytelności oraz świadczy pewne dodatkowe, ściśle określone w umowie usługi. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 25 września 2013 r. I ACa 870/2013

Porozumienie dłużnika z faktorantem zmieniające lub rozwiązujące umowę, z której wynika przelana wierzytelność, zawarte bez zgody faktora i po zawiadomieniu dłużnika o przelewie, nie wywołuje wobec faktora skutku prawnego. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 17 października 2012 r. I CSK 56/2012

Można powiedzieć, że w zasadzie każda usługa obrotu wierzytelnościami mieści się w pojęciu usługi faktoringu, lecz usługami faktoringowymi są jedynie te usługi obrotu wierzytelnościami, które wyróżniają się stałymi i ciągłymi) powiązaniami prawnymi pomiędzy faktorantem (przedsiębiorcą - zbywcą wierzytelności), a faktorem, co najczęściej wynika z umów o charakterze długoterminowym pomiędzy tymi podmiotami, które w związku z tym - aczkolwiek nie muszą - „najczęściej nakładają na faktora dodatkowe obowiązki w stosunku do faktoranta, oprócz nabycia wierzytelności (finansowania zbywcy) w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży”. Pojęcie usługa ściągania długów zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r. III SA/Wa 1766/2009

Jeżeli przekazujemy przedsiębiorcy pieniądze za niewymagalną wierzytelność pobierając odsetki, a po upływie terminu płatności należność do niego wraca, to nie świadczymy usługi faktoringu, tylko kredytową. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 października 2008 r. III SA/Wa 826/2008

Faktoring polega na przejmowaniu przez bank, zwykle w ramach wcześniej zawartej umowy, wierzytelności klienta z jego faktur, w celu windykacji należności wynikających z tych faktur, co oznacza również kredytowanie owych należności, gdy tymczasem spłata kredytu dokonywana jest przez dłużników przejętych wierzytelności. Bank jako faktor przejmuje też zwykle, w zakresie wynikającym z umowy, ryzyko niewypłacalności dłużników. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2008 r. III SA/Wa 144/2008

Stwierdzenie nieważności umowy unicestwia jej byt w taki sposób, że wierzytelności objęte przelewem (także w umowie faktoringowej) muszą być uznane za nieistniejące ze skutkiem ex tunc. Jeżeli wierzytelność nie istnieje w dniu zawarcia umów przelewu, to zobowiązanie do dokonania przelewu nie powstanie. Umowa taka jest wówczas umową o świadczenie niemożliwe i z mocy art. 387 § 1 kc jest nieważna. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 września 2004 r. I ACa 59/2004

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

5/5 - (24 votes)

Dodaj komentarz