Umowa leasingu: obowiązki stron, raty, kradzież, sprzedaż, wypowiedzenie i rozwiązanie

Umowa leasingu: obowiązki stron, raty, kradzież, sprzedaż, wypowiedzenie i rozwiązanie

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Umowa leasingu umożliwia korzystanie z cudzej rzeczy w określony sposób. Korzystanie to może polegać bądź to na samym używaniu rzeczy, korzystaniu z jej substancji, bądź na używaniu i pobieraniu pożytków z rzeczy.

Stronami umowy leasingu są finansujący i korzystający. Finansującym jest podmiot profesjonalny, przedsiębiorca podejmujący się czynności leasingowych „w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa”. Nie ma przy tym wymagania, ażeby działalność leasingowa miała być wyłączna, nie może natomiast być prowadzona sporadycznie bądź okazjonalnie. Korzystającym może być każdy podmiot mający zdolność prawną, w związku z czym transakcje leasingowe mogą występować zarówno w obrocie profesjonalnym, jak i konsumenckim. Niewątpliwie dostrzegalny jest funkcjonalny związek dwóch umów: leasingu i nabycia, finansujący bowiem w celu wykonania umowy leasingu zawiera co do nabycia rzeczy umowę z oznaczonym zbywcą. Częstą kolejność umów jest następująca: najpierw umowa leasingu, następnie umowa nabycia, ewentualnie również jako druga w kolejności umowa kredytowa.

Przedmiotem umowy leasingu (świadczenia finansującego) mogą być tylko rzeczy; zarówno rzeczy ruchome, jak i nieruchomości. Z istoty umowy leasingu wynika, że oznaczenie rzeczy ruchomej powinno być zindywidualizowane. Podstawowym obowiązkiem finansującego jest nabycie rzeczy od oznaczonego zbywcy i oddanie jej korzystającemu do używania lub pobierania pożytków przez czas oznaczony. W umowie tej zarówno osoba zbywcy, jak i warunki nabycia rzeczy muszą być określone. Głównym obowiązkiem korzystającego jest zapłata w ratach wynagrodzenia pieniężnego, które ma co najmniej odpowiadać cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Można zastrzec skutecznie karę umowną na wypadek odstąpienia od umowy leasingu, w razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków przez leasingobiorcę (korzystającego).

W ramach swobody umów nie jest bezprawne ustalenie pomiędzy stronami umowy wartości przedmiotu umowy w taki sposób, że przekracza on, nawet kilkukrotnie, średnią wartość rynkową przedmiotu tożsamego rodzaju, i jeśli cena ta jest efektem wspólnych uzgodnień stron umowy, świadomych celu i przedmiotu transakcji, to nie sposób mówić o wprowadzeniu stron umowy w błąd co do tego elementu transakcji. W przypadku umów leasingowych, a więc umów nazwanych umożliwiających korzystanie z cudzej rzeczy (ewentualnie także pobieranie pożytków) za wynagrodzeniem pieniężnym, równym cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego, strony umowy leasingu (leasingodawca oraz leasingobiorca) ustalają wysokość opłaty leasingowej, i najczęściej odpowiednio skalkulowana opłata przewyższa wartość nabycia przedmiotu leasingu, gdyż obejmuje także zysk finansującego.

Forma umowy

Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Opóźnienie odbiorcy

Jeżeli rzecz nie zostanie wydana korzystającemu w ustalonym terminie na skutek okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność, umówione terminy płatności rat pozostają niezmienione.

Obowiązki finansującego (leasingodawcy)

 Finansujący:

- powinien wydać korzystającemu rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili wydania finansującemu przez zbywcę,

- nie odpowiada wobec korzystającego za przydatność rzeczy do umówionego użytku,

- obowiązany jest wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy, w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta.

Kradzież i zgubienie

Jeżeli po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, umowa leasingu wygasa.  Korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o utracie rzeczy. Jeżeli umowa leasingu wygasła z przyczyn w/w, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody. Pod pojęciem niezapłaconych rat  należy rozumieć raty, które byłyby należne za korzystanie z przedmiotu leasingu w okresie przypadającym po wygaśnięciu umowy. Poza tym, gdyby wolą ustawodawcy było rozliczenie kwoty uzyskanej tytułem odszkodowania z wszelkimi ratami, należnymi również przed wygaśnięciem umowy, to możliwość takiego rozliczenia nie byłaby ograniczona tylko do rat, których leasingobiorca nie uiścił z naruszeniem swego zobowiązania umownego, lecz musiałaby odnosić się również do rat wcześniej już uiszczonych.  Stan wymagalności skutkujący powstaniem opóźnienia w wypadku braku świadczenia, powstaje z chwilą wezwania korzystającego do zapłaty przez finansującego.

Koszty ubezpieczenia

Jeżeli w umowie leasingu zastrzeżono, że korzystający obowiązany jest ponosić koszty ubezpieczenia rzeczy od jej utraty w czasie trwania leasingu, w braku odmiennego postanowienia umownego, koszty te obejmują składkę z tytułu ubezpieczenia na ogólnie przyjętych warunkach.

Obowiązki korzystającego z leasingu (leasingobiorcy)

Korzystający obowiązany jest:

- utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy,

- jeżeli w umowie leasingu nie zostało zastrzeżone, że konserwacji i napraw rzeczy dokonuje osoba mająca określone kwalifikacje, korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o konieczności dokonania istotnej naprawy rzeczy,

- umożliwić finansującemu sprawdzenie rzeczy.

Rękojmia za wady

Finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za wady rzeczy, chyba że wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne. Z chwilą zawarcia przez finansującego umowy ze zbywcą z mocy ustawy przechodzą na korzystającego uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące finansującemu względem zbywcy, z wyjątkiem uprawnienia odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą. Wykonanie przez korzystającego uprawnień w/w nie wpływa na jego obowiązki wynikające z umowy leasingu, chyba że finansujący odstąpi od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. Korzystający może żądać odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, jeżeli uprawnienie finansującego do odstąpienia wynika z przepisów prawa lub umowy ze zbywcą. Bez zgłoszenia żądania przez korzystającego finansujący nie może odstąpić od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, umowa leasingu wygasa. Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz umowy ze zbywcą.

Przejście uprawnień z tytułu wad rzeczy na korzystającego powoduje, że może on je realizować bezpośrednio wobec zbywcy choć wykonanie tych uprawnień nie wpływa na obowiązki korzystającego wynikające z umowy leasingu. Najistotniejsze jest jednak, że jedynym uprawnieniem z tytułu wad rzeczy, które nie przechodzi na korzystającego, jest prawo odstąpienia od umowy ze zbywcą. Uprawnienie to przysługuje wyłącznie finansującemu jako stronie umowy, przy czym żądanie przez korzystającego odstąpienia od umowy jest dla finansującego wiążące, oczywiście o ile jest uzasadnione, a więc o ile zostały spełnione przesłanki uzasadniające realizację tego prawa.

Używanie rzeczy

Korzystający powinien używać rzeczy i pobierać jej pożytki w sposób określony w umowie leasingu, a gdy umowa tego nie określa - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

Zmiany w rzeczy

Bez zgody finansującego korzystający nie może czynić w rzeczy zmian, chyba że wynikają one z przeznaczenia rzeczy.

Wypowiedzenie umowy

Jeżeli mimo upomnienia na piśmie przez finansującego korzystający narusza woje obowiązki lub używa rzecz sprzecznie z umową albo nie usunie zmian w rzeczy dokonanych z naruszeniem umowy, finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.

Oddanie rzeczy osobie trzeciej

Bez zgody finansującego korzystający nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej. W razie naruszenia obowiązku określonego wyżej, finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.

Zwłoka z zapłatą rat

Korzystający obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych. Jeżeli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.

Zbycie rzeczy leasingu

W razie zbycia rzeczy przez finansującego nabywca wstępuje w stosunek leasingu na miejsce finansującego. Finansujący powinien niezwłocznie zawiadomić korzystającego o zbyciu rzeczy.

Spłata rat po wypowiedzeniu

W razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu. Roszczenie leasingodawcy staje się wymagalne następnego dnia po skutecznym wypowiedzeniu umowy leasingu.  Przez korzyści uzyskane przez leasingodawcę w wyniku wcześniejszego rozwiązania umowy, które są związane z obowiązkiem zapłaty pozostałych rat wynagrodzenia przez leasingobiorcę, należy w szczególności rozumieć, wartość odzyskanego przez finansującego przedmiotu leasingu.

Przeniesienie własności

Jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Odesłanie do najmu i sprzedaży

Do odpowiedzialności finansującego za wady rzeczy powstałe na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność, uprawnień i obowiązków stron w razie dochodzenia przez osobę trzecią przeciwko korzystającemu roszczeń dotyczących rzeczy, odpowiedzialności korzystającego i osoby trzeciej wobec finansującego w razie oddania rzeczy tej osobie przez korzystającego do używania, zabezpieczenia rat leasingu i świadczeń dodatkowych korzystającego, zwrotu rzeczy przez korzystającego po zakończeniu leasingu oraz do ulepszenia rzeczy przez korzystającego stosuje się odpowiednio przepisy o najmie, a do zapłaty przez korzystającego rat przed terminem płatności stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży na raty.

Leasing bezpośredni

Do umowy, przez którą jedna strona zobowiązuje się oddać rzecz stanowiącą jej własność do używania albo do używania i pobierania pożytków drugiej stronie, a druga strona zobowiązuje się zapłacić właścicielowi rzeczy w umówionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej wartości rzeczy w chwili zawarcia tej umowy, stosuje się odpowiednio przepisy niniejszego artykułu.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

5/5 - (28 votes)

Dodaj komentarz