Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska. Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. Spółdzielnia jest „zrzeszeniem” członków i wybrane przez to zrzeszenie organy spółdzielni nie powinny realizować innych celów niż te, które są celami tego zrzeszenia ani realizować je w taki sposób, który jest dla członków zrzeszenia praktycznie nie do przyjęcia. Dotyczy to w szczególności tej sfery działania organów spółdzielni, z których wynikają obowiązki finansowe jej członków.
Statut spółdzielni powinien określać:
1) oznaczenie nazwy z dodatkiem "spółdzielnia" lub "spółdzielczy" i podaniem jej siedziby;
2) przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania, o ile założono ją na czas określony;
3) wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może określać ich górną granicę;
4) prawa i obowiązki członków;
5) zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków;
6) zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał;
7) zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni;
8) zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni.
Statut stanowi szczególny rodzaj umowy, a jego postanowienia tworzą umownie wprowadzone normy obowiązujące zarówno spółdzielców jak i spółdzielnię. Statut jest uchwalany przez założycieli spółdzielni a późniejsze jego zmiany są dokonywane uchwałami walnego zgromadzenia lub zebrania przedstawicieli. Uchwały podejmowane są kwalifikowaną większością głosów. Z natury rzeczy w pełni swobodne kształtowanie postanowień statutu przez każdego członka spółdzielni nie jest więc możliwe. Statut ponadto powinien zawierać postanowienia, których wprowadzenia wymagają przepisy ustawy prawo spółdzielcze, oraz może zawierać inne postanowienia. Statut nie powinien zawierać wewnętrznych sprzeczności czy niejasności, ani służyć celom, zrealizowanie których nie jest zadaniem spółdzielni mieszkaniowych.
Tryb zakładania i rejestrowania spółdzielni
Osoby zamierzające założyć spółdzielnię (założyciele) uchwalają statut spółdzielni, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów, oraz dokonują wyboru organów spółdzielni, których wybór należy w myśl statutu do kompetencji walnego zgromadzenia, lub komisji organizacyjnej w składzie co najmniej trzech osób. Liczba założycieli spółdzielni nie może być mniejsza od dziesięciu, jeżeli założycielami są osoby fizyczne, i trzech, jeżeli założycielami są osoby prawne. W spółdzielniach produkcji rolnej liczba założycieli - osób fizycznych nie może być mniejsza od pięciu.
Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Spółdzielnia nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego. Za czynności dokonane w interesie spółdzielni przed zarejestrowaniem osoby działające do chwili zarejestrowania spółdzielni odpowiadają wobec osób trzecich solidarnie. Za zobowiązania wynikające z tych czynności spółdzielnia odpowiada po jej zarejestrowaniu tak jak za zaciągnięte przez siebie. Jednakże osoby działające przed zarejestrowaniem spółdzielni odpowiadają wobec niej według przepisów prawa cywilnego.
Zmiana statutu spółdzielni wymaga uchwały walnego zgromadzenia podjętej większością 2/3 głosów. Zarząd jest obowiązany uchwałę o zmianie statutu zgłosić w ciągu trzydziestu dni od daty jej podjęcia do sądu rejestrowego, załączając dwa odpisy protokołu walnego zgromadzenia. Zmiana statutu nie wywołuje skutków prawnych przed jej wpisaniem do Krajowego Rejestru Sądowego.
Organem właściwym do publikowania ogłoszeń spółdzielczych przewidzianych w przepisach prawa jest "Monitor Spółdzielczy" wydawany przez Krajową Radę Spółdzielczą, z wyjątkiem ogłoszeń zamieszczanych na podstawie odrębnych przepisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.