Zgodnie z art. 124 § 1 KP pracownik, któremu powierzono mienie z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się:
1) pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,
2) narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu.
Na zasadzie art. 124 § 2 KP pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym niż wymienione w § 1, powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się. Natomiast w myśl art. 124 § 3 KP od odpowiedzialności określonej w § 1 i 2 pracownik może się uwolnić, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.
Odpowiedzialność pracownika za szkodę powstałą w mieniu powierzonym mu przez pracodawcę jest uregulowana w taki sposób, że pracownik odpowiada za szkodę w tym mieniu w jej pełnej wysokości (tj. obejmującej rzeczywistą stratę, jak i utracone korzyści) zarówno wtedy, gdy szkoda została wyrządzona z jego winy umyślnej, jak i wtedy, gdy została wyrządzoną przez niego nieumyślnie.
Jednocześnie Sąd wyjaśnił, że przesłanką odpowiedzialności pracownika za szkodę w mieniu powierzonym jest wina, ale wobec treści art. 124 § 3 KP, w tym wypadku obowiązuje domniemanie prawne, że szkoda powstała z winy pracownika. Zgodnie bowiem z art. 124 § 3 KP pracownik może się od takiej odpowiedzialności uwolnić dopiero, gdy wykaże, że ta szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. Zatem ciężar dowodu wykazania tej okoliczności zwalniającej go od odpowiedzialności, tj. niezależnych od niego przyczyn utraty mienia podlegającego zwrotowi lub niedoboru w mieniu powierzonym do wyliczenia się spoczywa na pracowniku. Pracodawcę obciąża zaś dowód wykazania szkody w mieniu powierzonym.
Odnośnie możliwości ograniczenia tej odpowiedzialności trzeba zauważyć, że przepis art. 117 § 1 (stosowany odpowiednio do odpowiedzialności pracownika za szkodę w mieniu powierzonym z mocy odesłania z art. 127 KP) wyłącza odpowiedzialność pracownika w części, w jakiej pracodawca lub inna osoba przyczynili się do powstania tej szkody. Co do zasady pracownik ponosi wówczas odpowiedzialność za szkodę tylko w takim zakresie, w jakim szkoda pozostaje w normalnym związku przyczynowym z jego własnym zawinionym działaniem lub zaniechaniem. Z drugiej strony przepis art. 122 KP (również stosowany odpowiednio do odpowiedzialność pracownika za szkodę w mieniu powierzonym z mocy odesłania z art. 127 KP) stanowi, że pracownik jest jednak obowiązany do naprawienia szkody w pełnej wysokości, jeżeli szkodę wyrządził umyślnie. Na tle tych przepisów, orzecznictwo wyłącza więc możliwość ograniczenia odpowiedzialności pracownika wyrządzającego szkodę z winy umyślnej (art. 122) również w wypadkach przyczynienia się pracodawcy. Jeżeli na przykład pracownik okrada pracodawcę korzystając z wadliwego nadzoru nad tym mieniem, to pracownik poniesie pełną odpowiedzialność, niezależnie od tego jak będzie kwalifikowane uchybienie przełożonego, który go wadliwie nadzorował (niezależnie od ewentualnej tzw. solidarności nieprawidłowej dwóch sprawców szkody odpowiadających na różnych podstawach).
Koniecznym warunkiem, aby mogła w ogóle powstać odpowiedzialność pracownika za szkodę w mieniu powierzonym, jest prawidłowe powierzenie mienia pracownikowi przez pracodawcę. W orzecznictwie sądów pracy utrwalona jest zasada, że wystarczy, iż mienie powierzone zostanie pracownikowi wydane w okolicznościach umożliwiających mu zwrot lub rozliczenie się z tego mienia. Jest to zasadniczy warunek, bowiem przyjmuje się, że podpisanie przez pracownika deklaracji o przyjęciu odpowiedzialności za mienie nie jest nawet koniecznym warunkiem powstania jego odpowiedzialności za mienie powierzone, lecz ma jedynie znaczenie dowodowe (m. in. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 1981 r., IV PR 350/81, OSNCP 1982, Nr 4, poz. 65). Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 kwietnia 2012 r. III APa 1/12
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.